Koronawirus a Prawo pracy

Koronawirus a Prawo pracy – to zależność, która nasuwa wiele pytań. Budzi wątpliwości na linii pracodawca – pracownik w zakresie wyjazdów służbowych, zlecania badań, kwarantanny czy profilaktyki. Z pewnością to także temat, który budzi przerażenie – z oczywistych powodów. Państwowa Inspekcja Pracy wyjaśniła najważniejsze zagadnienia związane z tą problematyką. Jakie prawa i obowiązki ma jedna i druga strona, gdy w grę wchodzi ryzyko zarażenia się koronawirusem?

Koronawirus a Prawo pracy. 6 pytań, na które warto znać odpowiedź

1. Czy pracownik może odmówić wyjazdu służbowego w rejony, w których występuje koronawirus?
   Jako pracownik możesz odmówić wyjazdu w regiony, gdzie występuje koronawirus, powołując się na ryzyko zarażenia. Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu pracy, możesz powstrzymać się od wykonywanej pracy, jeśli jej warunki nie są zgodne z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Druga przesłanka to bezpośrednie zagrożenie nie tylko dla Twojego życia i zdrowia, ale także innych osób. 
   Z pewnością, delegacja w zarażone regiony narusza powyższe punkty, czyli stanowi zagrożenie dla Ciebie, a także osób, z którymi będziesz miał kontakt – po powrocie do kraju. W związku z tym, możesz odmówić podróży służbowej i nie powinny Cię za to spotkać żadne konsekwencje.
   Jeśli jednak zdecydujesz się na wyjazd – pracodawca powinien zapewnić Ci niezbędne środki, które zmniejszą ryzyko zarażania, a także skrócić czas podróży na czas niezbędny.
2. Czy pracodawca może zlecić dodatkowe badania lekarskie pracownikowi, który powraca do pracy po wyjeździe do regionu/kraju, gdzie występuje koronawirus?
   Zwiększone ryzyko zachorowania na choroby wirusowe nie może być powodem wysłania Cię na dodatkowe badania okresowe. Przepisy Kodeksu pracy nie dają takich uprawnień pracodawcy. Z czego to wynika? Głównymi objawami występowania koronawirusa są gorączka, kaszel, duszności i problemy z oddychaniem. Objawy przypominające, np. przeziębienie nie obligują pracodawcy do wydania skierowania na badania – zwłaszcza, gdy nie pokrywa się to z terminem kolejnego badania okresowego.
   Dla przypomnienia, jako pracownik podlegasz badaniom profilaktycznym:
   – wstępnym – przed podjęciem zatrudnienia;
   – kontrolnym – wtedy, gdy Twoja niezdolność do pracy trwa dłużej niż 30 dni;
   – okresowym – ich częstotliwość ustala lekarz w zależności od stanu zdrowia i zajmowanego stanowiska. Można zmienić termin ich wykonywania tylko w przypadku:
        – przeniesienia na inne stanowiska w związku ze szkodliwym wpływem czynników na Twoje zdrowie
        – wystąpienia objawów choroby zawodowej;
        – stwierdzenia choroby zawodowej bez zaliczenia do żadnej z grup inwalidów;
        – niezdolności do pracy w wyniku wypadku przy pracy.
   Pracodawca wydaje skierowanie na badanie po zgłoszeniu pracownika, iż nie jest w stanie wykonywać dotychczasowych obowiązków.
3. Czy pracodawca może zabronić pracownikowi wykorzystania urlopu w kraju, gdzie występuje duże ryzyko zarażenia koronawirusem?
   Pracodawca nie może zabronić Ci prywatnego wyjazdu, nie ma także podstaw prawnych do zbierania informacji o miejscu Twojego wypoczynku. To, gdzie spędzasz urlop jest Twoją indywidualną sprawą, która nie ma nic wspólnego z obowiązkami pracowniczymi.
4. Czy pracodawca może nie dopuścić do pracy pracownika, który wraca do pracy z pobytu w kraju/regionie objętym działaniem koronawirusa?
   Pracodawca to nie lekarz. W związku z tym nie jest osobą, która może oceniać stan Twojego zdrowia i na tej podstawie decydować o tym, czy jesteś w stanie wykonywać swoje obowiązki. Jeśli nie dopuści Cię do pracy, tłumacząc się ryzykiem zarażenia, tym samym naraża siebie na zarzuty o nękanie czy stosowanie mobbingu.
5. Czy pracodawca może zaproponować pracę zdalną pracownikowi, który powraca z regionów zarażonych SARS-CoV-2?
   Pracodawca może zaproponować Ci pracę w domu w ramach profilaktyki i kwarantanny. Warunki takiej pracy powinny być ustalone w porozumieniu stron – bez naruszenia innych przepisów prawa pracy, np. związanych z normą czasu pracy.
6. Czy pracodawca może wysłać na urlop pracownika, który wypoczywał w miejscu lub kraju występowania koronawirusa?
   Z pewnością pracodawca nie może zmusić Cię do wykorzystania urlopu wypoczynkowego. Nie może także w żaden sposób izolować Cię w ramach kwarantanny.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia

Co ważne, od 27 lutego 2020 roku obowiązuje rozporządzenie Ministra Zdrowia. Ogłoszono, że zakażenie koronawirusem zostało objęte przepisami o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Co to oznacza? Osoby zakażone będzie można poddać kwarantannie. Wobec osób, które opierają się takiej izolacji, będzie można zastosować środki przymusu bezpośredniego.

[aktualizacja]
Koronawirus a praca zdalna i prawo do świadczeń – zmiany od 8 marca 2020 r.

Od 8 marca 2020 r. obowiązuje ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem koronawirusa. Znajdziemy tam m.in. informacje o tym, czy pracodawca może wydać polecenie pracy zdalnej oraz co z prawem do zasiłku opiekuńczego. Czy pracownik może odmówić pracy zdalnej? Kiedy rodzicom przysługuje prawo do świadczeń? Wszelkie zmiany omówiliśmy w naszym artykule. Link znajdziesz poniżej.

Koronawirus a praca zdalna i prawo do świadczeń. Zmiany od 8 marca 2020 r.

Główny Inspektorat Sanitarny – zalecenia

Liczba osób zarażonych koronawirusem we Włoszech wzrasta. W związku z tym, Główny Inspektorat Sanitarny, wydał informacje dla osób powracających z tego kraju. Szczegóły i wskazówki, co należy robić w przypadku występowania objawów znajdziesz poniżej:

INFORMACJA GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO DLA OSÓB POWRACAJĄCYCH Z WŁOCH (Opracowano na podstawie danych ECDC oraz WHO) Warszawa, 29.02.2020 r.

Informacja dla osób podróżujących:

Zasady postępowania w podróży lotniczej oraz w portach lotniczych w związku z ryzykiem zawleczenia na obszar Polski koronawirusa (SARS-CoV-2)

Powyższy artykuł stanowi opracowanie własne na podstawie informacji zamieszczonych na oficjalnej stronie Państwowej Inspekcji Pracy.